Bàn thờ là nơi rất thiêng, thanh khiết, nên ngoài các đồ
đoàn dùng để cúng lễ và trang hoàng, nhất quyết không được để vật dụng gì lên
đó, không được để đồ dơ bẩn. Trọng tâm của bàn độc là bát nhang, phía sau bát nhang là di ảnh của những
người đã khuất.
Nếu nhà khá giả, trước di ảnh còn có đỉnh đồng để đốt trầm
vào mỗi dịp lễ tết, cúng giỗ, đỉnh thường được chạm khắc long, lân, mai, bào.
Hai bên bát nhang đằng trước là đôi chân đèn để thắp nến, Hữu ý nghĩa biểu
trưng cho đôi vầng nhật nguyệt, cũng để nói lên người chết nhưng vong hồn của họ
thì không tắt. Ở một số nơi vị trí đôi chân đèn người ta dùng hai ngọn đèn dầu
để thay thế.
Tường sau tổng quan bàn thờ ở nhà khá giả là hoành phi và liễn
đối bằng Hán tự sơn son thếp vàng, có nội dung nói lên công đức của người đã
khuất. Ớ gia đình bình dân, đó là tranh thờ, thường là tranh dân gian vẽ ngũ quả,
chiếc cuốn thư, cá chép vượt vũ môn hay các chữ như Phúc, Lộc, Thọ ( bằng Hán tự
).
Trong việc thờ phụng tổ tiên có hai ngày đặc biệt quan trọng
nhất, đó là ngày giỗ và ngày tết. Ngày giỗ cúng đúng vào ngày mất ( theo âm lịch
) của người được thờ phụng. Đây là dịp để con cháu hoài tưởng, bày tỏ lòng hiếu
hạnh với tổ tiên. Đây còn là dịp để người chủ nhà đáp nghĩa với dòng tộc, láng
giềng từng chia| sẻ buồn vui, xấu số với gia đình mình, nên ngày giỗ thường được
tổ chức tiệc tùng khá linh đình.
Ngày tết cựu truyền, ngoài tác phong đưa năm cũ, đón năm mới,
còn là dịp để Quần chúng ôn cố tri tân và việc cúng kiến ông bà là lễ nghi đi
hàng đầu. Không khí tết đến vối các gia đình bắt đầu từ việc trang hoàng bàn độc
ông bà. Những đồ thờ được lau chùi, đánh bóng.
Mâm cúng ngày giỗ hay ngày tết không đặt trực tiếp trên bàn
độc mà đặt trên chiếc bàn thấp hơn kê trước bàn độc. Trước khi người chủ trì thờ
phụng cùng con cháu dâng hương, người ta còn đặt lên bàn độc ba ly nước, Hữu ý
nghĩa biểu trưng cho sự thanh khiết của trời đất và tinh hoa của mùa màng.
Ỷ môn
Ngoài bàn thờ, người ta có che một chiếc màn làm gọi là ỷ
môn. Khi tế tự xong, phải bỏ màn xuống để che khuất bàn độc, để một lát sau mới
hạ cỗ bàn. Tác phong của hành động này theo quan niệm xưa “sự tử như sự sinh, sự
vong như sự tồn”, kính mời Các ngài tổ tiên, ông bà về chung hưởng phẩm vật do
con cháu dâng cúng. Khi các ngài “ăn uống” phải che màn lại, để người dưng
không nhìn thấy.
Hoành phi
Xưa, mỗi khi nhà ai đó có việc trọng như: mừng nhà mới, vinh
quy bái tổ, chúc thọ thầy, mẹ người theo Nho học thường tặng nhau đôi câu đôi
vàng sơn son thếp vàng hoặc bạc, sang hơn thì tặng cả bức hoành. Còn bức hoành,
dĩ nhiên bố cục theo bề ngang thường treo ngay xà ngang gian giữa, ở phía trên
câu đối. Hoành phi - Câu đối luôn đi thành bộ, thành một chỉnh thể trong lối
chơi chữ được người dân trăm họ lầm than ham chuộng từ lâu.
Thông tin tham khảo tại website: www.bantho.vn
0 nhận xét:
Đăng nhận xét